Με ποιες προκλήσεις και ποιες προοπτικές ανατέλλει το 2022
Το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΑΠΚΥ) θα συμπληρώσει σύντομα είκοσι έτη από την ίδρυσή του το 2002. Μέσα από αυτή τη γόνιμη και παραγωγική πορεία, με πολλές επιτυχίες, ευκαιρίες, αλλά και προκλήσεις, το ΑΠΚΥ πέτυχε την καταξίωσή του στον ελληνόφωνο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης. Σήμερα, το ΑΠΚΥ αποτελεί μια αξιόπιστη επιλογή για ποιοτική εκπαίδευση, που προσελκύει πλήθος φοιτητών στα προπτυχιακά, μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα σπουδών του, αλλά και στα προγράμματα διά βίου μάθησης που προσφέρει, για διαρκή επιμόρφωση και εξέλιξη.
Η πανδημία Covid-19 δημιούργησε ένα πρωτόγνωρο τοπίο στην εκπαίδευση παγκοσμίως. Ξαφνικά, έχει επιβληθεί μια ‘βίαιη’ προσαρμογή όλων των συστημάτων και των ιδρυμάτων, σε κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης. Στη νέα πραγματικότητα της καθολικής εξ αποστάσεως διδασκαλίας, μάθησης και τηλεργασίας και της επιβεβλημένης πλέον ενσωμάτωσης των νέων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική πράξη, το ΑΠΚΥ ήταν ήδη εκεί, με μακρόχρονη εμπειρία και τεχνογνωσία, αφού λειτουργεί με αυτό ακριβώς το μοντέλο. Ως το μοναδικό Πανεπιστήμιο στην Κύπρο που προσφέρει σπουδές αποκλειστικά εξ αποστάσεως, ήταν πανέτοιμο να προσφέρει πολύπλευρη μαθησιακή εμπειρία σε κάθε φοιτητή του μέσω της υπερσύγχρονης Πλατφόρμας Τηλεκπαίδευσης, που υποστηρίζει την επιτυχημένη εκπαιδευτική του μεθοδολογία.
Η πανδημία αποτέλεσε τη θρυαλλίδα που επιτάχυνε τον παγκόσμιο μεταρρυθμιστικό πυρετό, ο οποίος παρατηρείται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Χαρακτηριστικά αναφέρω τον εντεινόμενο διεθνή ανταγωνισμό (νέες αγορές, νέες κατηγορίες φοιτητών, διεθνείς κατατάξεις πανεπιστημίων), τον περιορισμό της δημόσιας επένδυσης στην παιδεία, την παγκόσμια οικονομική ύφεση, αλλά και τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τις συνέπειές τους στην εργασία και την οικονομία. Στο ‘εσωτερικό’ τους περιβάλλον τα πανεπιστήμια έρχονται αντιμέτωπα με ζητήματα όπως α) την ανάγκη για βελτίωση της αποδοτικότητας και της παραγωγικότητάς τους, ώστε να διασφαλιστεί η οικονομική τους ευρωστία, β) την πρόκληση να διατηρήσουν, αλλά κυρίως να προσελκύσουν εγχώριους και ξένους φοιτητές και γ) την πίεση να ενισχύσουν την εξωστρέφεια και την παρουσία τους στο επιστημονικό και κοινωνικό γίγνεσθαι.
Τούτων δοθέντων, τα Πανεπιστήμια, ως κατ’ εξοχήν εκπαιδευτικοί οργανισμοί, θα πρέπει να μετατραπούν και σε Edupreneurial οργανισμούς, σύμφωνα με τους Πασιαρδή και Brauckmann. Ως πολύπλοκοι οργανισμοί, επιβάλλεται να επιτυγχάνουν τη συνεχή βελτίωση της ποιότητας των προγραμμάτων και των διαδικασιών τους και να δημιουργούν στρατηγικές συμμαχίες με το εξωτερικό τους περιβάλλον. Στόχος τους είναι η δικτύωση και διεθνοποίησή τους, για να έχουν επιτυχημένη πορεία σε ένα δυναμικό περιβάλλον, στο οποίο συνυπάρχουν η ποιότητα και η ποσότητα, ως αντιστρόφως μεταβαλλόμενες δυνάμεις, που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό, ποιοι οργανισμοί θα επιβιώσουν.
Επομένως, τα Πανεπιστήμια, θα πρέπει να επενδύσουν, πρωτίστως, στην αναβάθμιση των τεχνολογικών τους υποδομών, αλλά και σε στρατηγικές συμμαχίες για τη δημιουργία συνεργειών και οικονομιών κλίμακας, ώστε να είναι σε θέση να παραμείνουν ενεργά και να προσαρμοστούν τάχιστα και με επιτυχία στις σύγχρονες διεθνείς συνθήκες που αφορούν στην ανώτατη εκπαίδευση.
Σε εθνικό επίπεδο είναι καταγεγραμμένος ο στόχος της Πολιτείας να καταστεί η χώρα μας περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης, έρευνας και καινοτομίας, ώστε να προσελκύει εγνωσμένου κύρους επιστημονικό προσωπικό, αλλά –κυρίως– ξένους φοιτητές. Συνεπώς, εάν τα Πανεπιστήμιά μας αξιοποιήσουν τις προοπτικές και επενδύσουν στην ανάπτυξη ποιοτικών, ευέλικτων προγραμμάτων σπουδών στην αγγλική γλώσσα, ιδιαίτερα σε τομείς που αποτελούν πλεονέκτημα στη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα, θα προσελκύσουν περισσότερους φοιτητές, ανεξαρτήτως γεωγραφικής προέλευσης. Σε συνεργασία με τις παραγωγικές δυνάμεις, μπορούν επιπροσθέτως, να αναπτύξουν εξ αποστάσεως προγράμματα εξειδίκευσης και (επανα)κατάρτισης με στόχο την καλύτερη πρόσβαση του ανθρώπινου δυναμικού στην αγορά εργασίας και την ανάπτυξη οριζόντιων δεξιοτήτων. Το θέμα αυτό ήδη βρίσκεται στις προτεραιότητες του ΑΠΚΥ, μέσα από τη δημιουργία του Ινστιτούτου Διά Βίου Μάθησης.
Συμπερασματικά, το 2021 ανατέλλει με πληθώρα θεμάτων και εξελίξεις που απαιτούν εγρήγορση, προνοητικότητα και όραμα. Στο δικό μας πεδίο δράσης, αποτυπώνουμε τους στρατηγικούς μας στόχους σε δύο άξονες: α) στη συνεχή βελτίωση της λειτουργίας μας και β) στην ανάπτυξη, την εξωστρέφεια και τη διεθνοποίηση, ως ένα, δηλαδή, Edupreneurial Πανεπιστήμιο.
Καθηγητής Πέτρος Πασιαρδής
Πρύτανης Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου
Η μαγεία του βυθού ξεπερνά κάθε πανδημία
Πανδημία, καραντίνα, εμβόλιο, φονικός ιός, αόρατος εχθρός, μονάδες εντατικής θεραπείας, θάλαμοι απομόνωσης, μάσκες, αντισηπτικά…. Μέχρι και το Μάρτιο του 2020 όλα τα παραπάνω αποτελούσαν σενάριο ταινιών επιστημονικής φαντασίας. Ξαφνικά όμως γίναμε όλοι πρωταγωνιστές μίας πραγματικότητας παγκόσμιας εμβέλειας.
Τα τελευταία 21 χρόνια έχω την τύχη να περνώ εκατοντάδες ώρες ετησίως σε έναν άλλο κόσμο. Σε ένα κόσμο όπου ισχύουν διαφορετικοί κανόνες και κατοικούν άλλα πλάσματα. Εκεί όπου ακούς κυρίως την αναπνοή σου, αναπνέεις αργά και σταθερά για να ελέγχεις απόλυτα τη θέση σου, κινείσαι αργά για να αντισταθμίσεις την αυξημένη αντίσταση και χαλαρώνεις το σώμα και το πνεύμα σου. Αυτός ο μαγικός κόσμος είναι ο θαλάσσιος κόσμος.
Η αυτόνομη κατάδυση αποτελεί μία ξεχωριστή δραστηριότητα και οι δύτες έχουν τη δυνατότητα να εξερευνήσουν αυτό που βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Κατά κοινή ομολογία μέσα στην καταδυτική κοινότητα, μία κατάδυση φορτίζει τις μπαταριές και αποβάλλει το άγχος για μία ολόκληρη σχεδόν εβδομάδα. Εκτός από ψυχοθεραπεία, η αυτόνομη κατάδυση είναι και το επάγγελμά μου. Όταν η μαγεία σού χτυπά την πόρτα και την ανακαλύπτεις τότε θέλεις να τη μοιραστείς και με άλλους ανθρώπους. Αυτό με ώθησε να ασχοληθώ επαγγελματικά με την εκπαίδευση αυτοδυτών για να έχω τη δυνατότητα να εξοπλίσω κατάλληλα όποιον το επιθυμεί ώστε να απολαμβάνει με ασφάλεια τον υποβρύχιο κόσμο.
Η έναρξη της πανδημίας προκάλεσε αναστάτωση στο χώρο της κατάδυσης αναψυχής, όπως και σε όλους τους τομείς. Η άγνοια για τα χαρακτηριστικά του ιού οδηγούσε σε αδιέξοδο σχετικά με την εύρεση και τη λήψη μέτρων προστασίας. Με την πάροδο του χρόνου όμως ανακοινώθηκαν όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να συνεχίσουμε να καταδυόμαστε με ασφάλεια. Μετά από αποχή 3 περίπου μηνών επιστρέψαμε στο αγαπημένο μας στοιχείο εφαρμόζοντας όποια μέτρα είχαν κριθεί αναγκαία για να είμαστε ασφαλείς.
Η καλοκαιρινή περίοδος του 2020 σηματοδοτήθηκε από την έντονη επιθυμία της απόδρασης. Η πρωτοφανής για όλους καραντίνα δημιούργησε την ανάγκη να βγούμε από το σπίτι και να κινηθούμε, να συναναστραφούμε με άλλους ανθρώπους και να δραστηριοποιηθούμε γενικότερα. Η αυτόνομη κατάδυση, που αποτελούσε ανέκαθεν μία από τις καλύτερες μορφές ψυχοθεραπείας, προσέφερε τα οφέλη της σε όλους τους πιστοποιημένους δύτες αλλά απέκτησε και πολλά νέα μέλη.
Ενώ λοιπόν βρισκόμασταν ακόμα εν μέσω της πανδημίας, μας δόθηκαν λίγοι μήνες ξεγνοιασιάς και σχεδόν κανονικής ζωής. Στο διάστημα αυτό του καλοκαιριού πιστοποιήθηκαν πολλοί νέοι δύτες και απέκτησαν τη δυνατότητα να επισκέπτονται το θαλάσσιο κόσμο. Σε έναν κόσμο όπου η τεχνολογία κυριαρχεί στην καθημερινότητά μας και αποτέλεσε τον καλύτερο ¨φίλο¨ κατά την διάρκεια του εγκλεισμού, πολλοί άνθρωποι επέλεξαν την κατάδυση ως διέξοδο από τη σχεδόν εθιστική σχέση με τα τεχνολογικά μέσα. Δεν θα μπορούσαν να λείπουν από το μαθητολόγιό μας οι καλύτεροι εξερευνητές, που δεν είναι άλλοι από τους μικρούς μας φίλους. Οφείλω να συγχαρώ όλους τους γονείς που παρότρυναν τα παιδιά τους να απενεργοποιήσουν την οθόνη – ναρκωτικό και να δραστηριοποιηθούν. Ο βυθός είναι γεμάτος εκπλήξεις και βρίσκεται δίπλα μας, διαθέσιμος να τον ανακαλύψουμε. Περιττό να αναφέρω ότι όλα τα παιδιά ενθουσιάστηκαν από την 1η τους επαφή με την κατάδυση και το βυθό. Η εμπειρία είναι τόσο συναρπαστική που προκαλεί στους νέους δύτες τη λαχτάρα να καταδυθούν ξανά. Και ενώ στην αρχή οι κυρίαρχες αισθήσεις είναι η αγωνία, το στρες και ο ενθουσιασμός, μετά από την εκπαίδευση, που ξεκινά από ηλικία 10 ετών και άνω, και την απόκτηση εμπειρίας, κυριαρχούν η ηρεμία, η χαλάρωση και η θεραπεία του μυαλού και της ψυχής. Κάτι που παρουσιάζει επίσης ενδιαφέρον είναι ότι ο μέσος δύτης καταναλώνει περίπου 500 θερμίδες σε μία κατάδυσης αναψυχής διάρκειας 60 λεπτών. Και χαλαρώνεις και καταναλώνεις θερμίδες! Για να ξεκινήσει κανείς πρέπει είναι τουλάχιστον 8 ετών και είναι υγιής. Στο πρώτο εισαγωγικό πρόγραμμα Try Scuba® της SSI, ο συμμετέχων παρακολουθεί μία αναλυτική θεωρητική ενημέρωση σχετικά με το θαλάσσιο περιβάλλον, τους κανόνες ασφάλειας και τον εξοπλισμό κατάδυσης. Έπειτα ακολουθεί μία κατάδυση αναψυχής σε μέγιστο βάθος 5 μέτρων, η οποία περιλαμβάνει εκμάθηση δεξιοτήτων και υποβρύχια εξερεύνηση. Αξίζει να επισημάνω ότι οι εκπαιδευόμενοι νεαρής ηλικίας, 10 με 25 ετών παρουσιάζουν πολύ καλή επίδοση κατά την εκπαίδευσή τους και εξελίσσονται σε ικανούς και ασφαλείς δύτες. Το καθαρό και εύστροφο μυαλό, το μειωμένο στρες, η σωματική κατάσταση καθώς και ο έντονος ενθουσιασμός είναι στοιχεία που παρατηρούνται σε νεαρές ηλικίες και συντελούν στην καλή απόδοση. Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με έναν άξιο εκπαιδευτή – δάσκαλο κατάδυσης οδηγούν σε ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα.
Εκτός όμως από ένα χόμπι, η αυτόνομη κατάδυση μπορεί να αποτελέσει και επαγγελματική ενασχόληση. Ένας εκπαιδευτής μπορεί να δουλεύει όλο το χρόνο, ανάλογα με τη γεωγραφική του τοποθεσία, και να βιοπορίζεται μοιραζόμενος την αγάπη του για τη θάλασσα και την κατάδυση με άλλους ανθρώπους. Είναι ξεχωριστά όμορφο να πηγαίνεις το πρωί στη δουλειά σου και αντί να κάθεσαι στην καρέκλα ενός γραφείου, να φοράς τη στολή σου και να βυθίζεσαι στον υποβρύχιο κόσμο.
Γράφοντας τις λέξεις αυτές τώρα, 2 χρόνια μετά την έναρξη της πανδημίας, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι είμαστε τυχεροί που ζούμε σε μία τόσο όμορφη χώρα όπως η Ελλάδα και έχουμε τη δυνατότητα να καταδυόμαστε στο ένα και μοναδικό περιβάλλον όπου αποδεδειγμένα πλέον ο ιός covid 19 δεν επιβιώνει. Κάτι κοινότυπο αλλά πέρα για πέρα αληθινό είναι το γεγονός ότι το 70% περίπου του πλανήτη μας αποτελείται από νερό. Όλοι μας γνωρίζουμε και ζούμε στο υπόλοιπο 30%. Γι αυτό λοιπόν μη ρωτήσετε εμένα γιατί καταδύομαι, αλλά ρωτήστε τον εαυτό σας γιατί δεν το κάνετε εσείς….
Article Author: Christos Zoumbos.
